Karadağ dağılan Yugoslavya'yı oluşturan altı Cumhuriyetten biriydi. 2003 yılında Sırbistan Karadağ olarak daha esnek bir federasyonda yer almış, daha sonra 21 Mayıs 2006’da yapılan referandum ile bağımsızlık kararını almış, 3 Haziran 2006 da bağımsızlığını ilan etmiştir. Karadağ’ın nüfusu 666 bin 730’dur. Nüfusun yüzde 43'ünü Karadağlılar, yüzde 32’sini Sırplar, yüzde 8’ini Boşnaklar, yüzde 5'ini Arnavutlar, geriye kalan yüzde 12’sini de Müslümanlar, Hırvatlar, Romanlar(çingeneler) oluşturmaktadır. Karadağ’da konuşulan dillerin yüzde 63,6’sını Sırpça, yüzde 22’sini resmi dil olan Karadağ’ca, yüzde 5,5'ini Boşnakça, yüzde 5,3’ü Arnavutça ve geriye kalan yüzde 3,7’sini belirlenemeyen diller oluşturmaktadır.

Genel Ekonomik Durum

Karadağ güçlü çelik ve alüminyum sanayi, kömür madenleri, orman ve ağaç işleme sanayi ile tekstil ve tütün işleme sanayine sahiptir. Ayrıca Karadağ’ın turizmi hızlı bir gelişme göstermektedir. Karadağ’ın ekonomisinde tarım önemli bir yere sahip olup, başlıca tarımsal ihraç ürünleri meyve ve sebzedir. AB Karadağ’ın ana ticari ortağıdır. Karadağ, Miloseviç döneminde ekonomisini federal kontrolden ve Sırbistan’dan ayıracakken Merkez Bankasını oluşturmuştur.

Resmi para birimi olarak Yugoslav Dinarı yerine önce Alman Markını daha sonra da Avro’'yu benimsemiş, kendi gümrük tarifelerini oluşturup, kendi bütçesini kendisi idare etmeye başlamıştır. Sırbistan ile olan politik bağların çözülmesi ile birlikte 2006 yılında Karadağ ve Sırbistan pek çok Uluslararası mali kurumdaki ortak üyeliklerini de ayırmışlardır. Karadağ daha sonra 18 Ocak 2007’de Dünya Bankası ve IMF’ye üye olmuştur. Ekim 2007’de Dünya Ticaret Örgütü’ne üye olmuş, AB ile üyelik anlaşması imzalamıştır. Karadağ 19 Aralık 2008’de AB’ye üyelik başvurusunu yapmıştır. İşsizlik ve bölgesel eşitsizlik kalkınmada anahtar politik ve ekonomik problemlerdir. Küresel kriz Karadağ’ı da olumsuz yönde etkilemiş, sıkışan krediler yüzünden alüminyum ihracatı düşmüş, gayrimenkul sektörü gerilemiştir.

Temel Ekonomik Göstergeler

                                          2009     2010

GSYİH (Milyon dolar)    2,866     2,912

Büyüme    (Yüzde)          -5,7       1,1

İşsizlik       (Yüzde)          181        203

Enflasyon (Yüzde)           34          05

YABANCI YATIRIMCILAR

Karadağ’a yapılan doğrudan yabancı yatırımların tutan 2006 yılı itibariyle 644 milyon Avro ile rekor düzeye ulaşmıştır. Bu değer ile Karadağ kişi başına yapılan doğrudan yabancı yatırımlar tutarında Doğu ve Orta Avrupa’da Estonya, Hırvatistan ve Slovakya gibi ülkelerin önüne geçerek ilk sıraya oturmuştur. Karadağ'da doğrudan yabancı yatırımların tutarı 2006 yılında 644 milyon Avro'ya ulaşmıştır. Kişi başına yapılan doğrudan yabancı yatırımlar dikkate alındığında Doğu ve Orta Avrupa’da kişi başına 1,031 Avro ile Karadağ’ın en ön sırada yer aldığı görülmektedir. Bu yatırım tutarının önemli bir kısmının (257 milyon Avro) emlak sektörüne yapıldığı görülmektedir. Pek çok Karadağlı sahildeki emlaklarını satıp, Başkent Podgorica’da daire satın almaktadır. Emlak satın alan yabancıların başında Ruslar gelmekte olup, İngilizler ve İrlandalılar Karadağ’da emlak satın alan diğer yabancılar olmaktadırlar. Avusturya ve Sloven firmaları ise turizm alanında yatırım yapmaktadırlar. Deutsche Telecom, Karadağ Telekom’u (Montenegrin Telecom) satın almıştır. Fransız, Avusturya, Sloven ve Amerikan firmalar da bankacılık sektörüne yatırım yapmaktadırlar. Hintli çelik yatırımcısı Vinod ve Pramod Mittal 1,1 milyar dolar tutarında linyit madenlerine yatırım yapmakta olup, bu yatırım Kuzeyde Berane’de yeni madenleri ve yeni bir enerji santralini da içermektedir.

YATIRIMLARA SAĞLANAN TEŞVİKLER

-Serbest bölgedeki işletme gelir vergisinden (yüzde 9) muaftır.

-Serbest bölgeye getirilen maldan gümrük vergisi, gümrük giriş harcı, katma değer vergisi (yüzde 17) gibi vergi, harç vs. alınmamaktadır. Bu durum Serbest Bölgedeki binaların inşasında ve bakımında kullanılan malzemelerin ithalatında da geçerlidir.

-Dış ticarette ürün ithalatında ve ihracatında herhangi bir kontenjan, izin ve benzeri kısıtlama yoktur.

-Serbest bölgede sermaye yatırımında, kar transferinde ya da iştiraklar da herhangi bir sınırlama yoktur.

-Serbest bölgede bulunan emlaklar ve mülk için emlak vergisi alınmamaktadır.

-Serbest bölgedeki mülk millileştirilemez Ve kamulaştırılamaz.

-Sadece serbest bölgedeki işletmede çalışanlar için yüzde 6 oranında emeklilik ve maluliyet ile yüzde 4 oranında sağlık sigortası ödenmesi zorunludur.

Karadağ’ın Dış Ticareti

                                   2008         2009        2010

İhracat                         617          388         437

İthalat                          3,731      2,313      2,182

Dış Ticaret Hacmi       4,948     2,701      2,619

Dış Ticaret Dengesi    3,115     1,926      1,745

TÜRKİYE-KARADAĞ İLİŞKİLERİ

Türkiye Karadağ’ı 12 Haziran 2006 tarihinde tanımış, 3 Temmuz tarihinde de diplomatik ilişki kurulmuştur. Karadağ'ı tanıyan yedinci ülke olan Türkiye, Balkanlar’ın barış ve istikrarına verdiği önem çerçevesinde, bölgenin barış ve istikrarına katkıda bulunan Karadağ’ı dost bir ülke, ilişkileri de mükemmel düzeyde görmektedir. Türkiye, öncelikli dış politika hedefi Avrupa ve Avrupa-Atlantik kurumlarıyla bütünleşme olan Karadağ’ın bu yöndeki çabalarına destek vermekte, Karadağ’da Türkiye’ye yakınlık duymakta, bölgesel ve uluslararası platformlarda dayanışma sergilemektedir. Türkiye ile Karadağ arasındaki ilişkilerin diğer bir önemli unsuru da, Karadağ nüfusunun yüzde 19'unu oluşturan Boşnaklar, Karadağ Müslümanlar ve Arnavutların varlığıdır.

TÜRKİYE İLE TİCARET

Türkiye-Karadağ ikili ekonomik ilişkiler oldukça düşük rakamlarda seyretmektedir. Karadağ’ın yaklaşık 650 binlik nüfusuyla küçük ve nispeten uzak bir pazar oluşturması nedeniyle ikili ticari ve ekonomik ilişkiler, bugüne kadar istenen düzeyde geliştirilememiştir. Ancak, özellikle bağımsızlıktan itibaren her iki ülkenin iş çevrelerinde diğerine karşı artan bir ilgi gözlemlenmekte ve Karadağ pazarında Türk mallarına rastlanmaktadır. Türkiye ve Karadağ arasındaki karşılıklı ticaret hacmi 2008 yılında en yüksek seviyesine ulaşmış olmasına rağmen yine de 50 milyon doların üzerine çıkamamıştır. 2008 yılı itibariyle Karadağ’a olan toplam ihracatımız 48 milyon 495 bin dolar Karadağ’dan olan ithalatımız da 1.339 milyon dolar seviyesinde gerçekleşmiştir. Türkiye’den her türlü tüketim ve yatırım malını Karadağ’ın komsuları ve Almanya, İtalya, Avusturya gibi AB ülkeleriyle rekabet ederek satmak mümkündür.